موضوع: قلمزنی شناسه ماندگار هنر ایرانی

 فهرست

سابقه تاریخی قلمزنی 2
تکنیکها  4
مواد مورد استفاده برای قلمزنی  4
هنر قلم زنی 5
وسایل و ابزار قلم زنی 6
شیوه های قلم زنی 7
گزارش ویژه هنر قلم زنی 8
 منابع 18

ساسانیان بیشتر صحنه های زندگی بزمی و رزمی اشرافی را قلمزنی کرده اند . در قلمزنیهای این دوره بر صورت اشخاص خنده ای تصنعی می بینیم . متاسفانه در موزه های ایران از هنر سیتها نمونه ای وجود ندارد . تعدادی از اشیای قلمزنی ساسانیان در موزه ((ارمیتاژ)) شهر لنینگراد روسیه موجود است که عبارتند از : ظروف گوناگون جام و غرابه ها
بعد از ساسانیان تا اوایل دوره سلجوقی اثر فلزکاری شاخصی بدست نیامده است . در دوره سلجوقی ساختن اشیاء مسی و مفرغی را که روی آنرا بوسیله قلمزنی تزئین می نموده اند بسیار متداول گشت . هنر قلمزنی سلجوقیان پیشرفته است اما فرورفتگی و برجسته کاری ندارد . سطوح کار صاف است و بر روی آن تنها خراش یا خط ایجاد کرده اند . از این دوره ظروف گوناگون و پایه شمعدانها ، دیگها ، هاونها و دیگر اشیاء مسی بجا مانده است . یکی از تزئینات عمده این ظروف را خط کوفی تشکیل میدهد .
روش کار قلمزنان دوره سلجوقی هنوز هم در کارگاههای قلمزنی اصفهان و سیراز رواج دارد .
در دوره های بعد همچنان هنر قلمزنی و ساختن اشیاء فلزی مرسوم بود و از دوره تسلط مغولها و تیموریان آثار فلزی بسیار ظریفی بجای مانده است .
این هنر در دوره صفویه وارد مرحله جدیدی می شود  بدین ترتیب که طرح مینیاتورهای این زمان ، تاثیر شگرفی روی هنر قلمزنی و نقش اشیاء فلزی میگذارد . از این دوره پایه شمعدانها و مخصوصا اسطرلابهای قلمزده نقیسی باقی مانده است .
در عصر صفویه تکنیک اوج میگیرد اما روش به همان صورت دوران سلجوقیان باقی می ماند . تکنیک ایشان دیگر قدیمی نیست و طرح کارها دگرگون می شود ولی بدلیل قدمت سلجوقیان ، کار آنها از ارزش بیشتری برخوردار است .
بعد از صفویه و گذران چند حکومت کوچک و ناپایدار ، به عهد قاجار میرسیم . در این دوره ، آثار قلمزده بسیاری برای اماکن مقدسه ، مقابر و زیارتگاهها تهیه شد که در نوع خود دارای ارزش است ، اما هنر قلمزنی دیگر بارز نیست .
امروزه هنر قلمزنی در سطح نوآوری ، تفکر و تامل کار نمی شود .
 

تکنیکها
حال لازم است اشاره به تکنیک بعضی از دوران هنر قلمزنی داشته باشیم . در زمان سیتها امر مهم این بوده است که کاملا یکپارچه باشد . فرق عمده تکنیک ساسانیان و سیتها این است که در هنر ساسانیان فقط فرورفتگی و برجسته کاری نمایان است و صور و خطوط آن حالت دقیق ندارند . حال آنکه در هنر سیتها حالت صورت و چهره کاملا دقیق است .